Жасанды интеллект және журналистика: ақпараттық революцияның жаңа кезеңі

Жасанды интеллект (ЖИ) – бұл бүгінгі технологиялық дамудың ең жарқын жетістіктерінің бірі. Әлемнің әр түкпірінде ғылыми зерттеулер мен инновациялар арқасында ЖИ қарқынды түрде дамып келеді. Бұл технологияның мүмкіндіктері күн санап кеңейіп, оның қолдану аясы да әртүрлі салада артып келеді. Журналистика саласы да осы үрдістен тыс қалмай, ЖИ құралдарын ақпарат жинау, өңдеу, тарату және талдау процесстерінде белсенді түрде пайдалануда. Алғашқыда күмәнмен қаралған бұл инновация бүгінгі күні БАҚ саласының маңызды құралына айналып отыр.

Жасанды интеллекттің журналистикадағы рөлі

Жасанды интеллект журналистика саласына бірнеше негізгі бағытта әсер етті:
ЖИ журналистикада мазмұн жасау процесін автоматтандыруда үлкен рөл атқарады. Ақпарат жинау, мәтін жазу және жаңалықтарды жеткізу сияқты міндеттерді автоматтандыру құралдары журналистердің жұмысын жеңілдетеді. Мысалы, спорт, экономика немесе ауа райы туралы жаңалықтар сияқты стандартты, деректерге негізделген хабарламаларды ЖИ жүйелері автоматты түрде құра алады. Көптеген жаңалық агенттіктері осы технологияны пайдаланып, спорт жаңалықтарын немесе қаржылық есептерді әр минут сайын жаңартып отырады.

Сондай-вқ жасанды интеллект журналистерге үлкен деректерді өңдеуде және талдауда көмек береді. AI алгоритмдері жаңалықтармен, әлеуметтік медиа жазбаларымен және басқа да ақпарат көздерімен жұмыс істей отырып, маңызды тенденциялар мен оқиғаларды анықтауға көмектеседі. Бұл құралдар журналистерге үлкен көлемдегі деректерді (мысалы, үкіметтің статистикасы немесе әлеуметтік желілердегі пікірлер) тез арада өңдеп, нақты маңызды ақпаратты таңдауға мүмкіндік береді.

ЖИ аудиторияның қызығушылықтары мен мінез-құлқын талдай отырып, олар үшін ең қызықты болатын контентті жасауға көмектеседі. Бұл технология, әсіресе, медиа-компаниялар мен интернет-платформалар үшін өте пайдалы, себебі олар ЖИ-дің көмегімен өз оқырмандарын жақсырақ түсініп, оларға сәйкес жеке контент ұсына алады.

Журналистер жылдам ақпарат тарату кезінде қателік жібермес үшін ЖИ автоматты түрде мәтіндегі қателерді тексеріп, фактілерді растауға көмектеседі. Кейбір жаңалықтар агенттіктері, мысалы, журналистердің жазған мәтіндерін автоматты түрде тексеріп, грамматикалық қателерді, фактілік қателіктерді және басқа да қателіктерді анықтайтын жүйелерді қолдануда.

Жасанды интеллект пен этика мәселелері

Жасанды интеллекттің журналистикада қолданылуы бірқатар этикалық мәселелерді туғызады. Ол жасанды интеллекттің ақпаратты бұрмалауға да қолданылуы мүмкіндігінде. Мысалы, AI жүйелері жалған жаңалықтарды немесе манипуляциялық контентті құра алады. Сондықтан, медиа-компаниялар мен журналистер AI технологияларының этикалық тұрғыда қолданылуына жауапкершілікпен қарауы тиіс.

Сондай-ақ, ЖИ автоматтандырылған контент жасайтын кезде, кейбір мамандардың жұмыс орындары қауіпке ұшырауы мүмкін. Егер жасанды интеллект бүкіл жаңалықтарды автоматты түрде шығара алатын болса, журналистер мен редакторлар сияқты адамдардың рөлі қалай өзгереді? Бұл мәселе журналистика саласында үлкен талқылауға себеп болуда.

Жасанды интеллект әлеуметтік медиа, іздеу жүйелері және басқа да платформалар арқылы ақпарат жинайды. Бұл ақпараттың дұрыс пайдаланылмауы немесе жеке деректердің ашық болуы мәселелерін туындатуы мүмкін. Журналистиканың жеке өмірге қол сұғушылық жасауы мүмкін емес екенін ескерсек, ЖИ жүйелерінің қолданушыларының деректерін қорғау өте маңызды.

Жасанды интеллекттің болашағы: журналистикаға арналған инновациялар

Жасанды интеллекттің журналистика саласындағы болашағы зор. Келешекте оның мүмкіндіктері әлдеқайда кеңейеді деп болжануда. Жасанды интеллект арқылы «ақылды» жаңалықтар жасау, жаңалықтарды интерпретациялау және оқырмандармен терең байланыс орнату мүмкіндігі пайда болады. Мысалы, Нейрондық желілер мен машиналық оқыту әдістері қолданушылардың сұраныстарына дәл жауап бере алатын жаңалықтар шығаруға мүмкіндік береді.

ЖИ мен журналистиканың бірігуі

ЖИ журналистерге контенттің жаңа түрлерін, мысалы, аналитикалық есептер немесе мультимедиалық материалдарды жасауға көмектеседі. Сонымен қатар, ақпаратты тек аудиторияның қызығушылықтарына ғана емес, оның оқу әдеттері мен қажеттіліктеріне де негіздеп жеткізеді. ЖИ видео контенттер мен инфографика жасауды автоматтандырып, журналистердің жұмысын жеңілдетері сөзсіз.

Қорытындылай келсек, жасанды интеллект журналистика саласына түбегейлі өзгерістер әкеліп жатыр. Ол ақпаратты өңдеу, контентті жасау, аудиториямен өзара әрекеттесу және жаңалықтарды тарату процестерін жақсартады. Дегенмен, осы технологияның этикалық және құқықтық мәселелері де өзекті болып қала береді. Журналистика саласында жасанды интеллектті тиімді пайдалану үшін медиалар, журналистер және технология мамандары бірлесе жұмыс істей отырып, оның пайдасын барынша көруге тиіс.

Жасанды интеллекттің журналистикаға қосатын үлесі зор, бірақ оның дамуы мен қолданылуын бақылау маңызды. Мақсат – тек ақпараттық революцияны бастау ғана емес, сонымен бірге оны қоғамға пайдалы етіп қолдану

Автор: ChatGPT

Ақпарат көзі: Жасанды интеллект пен журналистика туралы зерттеулер,
ғаламтор мәліметтері.

Р.S ChatGPT жасанды интеллект туралы мақаланы жазып, оқырманға ұсынып отыр. Бағасын бере жатарсыздар. Менің қойған талабымды орындап шықты, рақмет айтып, мақтап та қояйын.
15 шілдеде Қостанайда қазақ тілді журналистерге жасанды интеллекттің қыр-сырын түсіндіретін «HALYK-пен қаржылық сауат», «Медиадағы жасанды интеллект және медиа этика» тақырыбында семинар-тренинг өтті. Ұйымдастырушы: «Түркітілдес журналистер қоры», серіктес «HALYK BANK» АҚ.

Бүгінгі таңда әлем күн санап өзгеріп, технологиялық даму шарықтау шегіне жетіп келеді. Жаһандану үдерісі мемлекеттерді ғана емес, әрбір жеке тұлғаны да жаңа талаптарға бейімделуге итермелейді. Осындай кезеңде жаңа технологияларды тиімді пайдалану- бәсекеге қабілетті болудың, жетістікке жетудің басты шарты. Сондықтан, жаһандану дәуірінде бізге технологияны меңгеріп, оны өз пайдамызға жарату қажет. Бұл – болашақтың кілті.

Жұмагұл ИРГАСЫМОВА