Ұлттық құрылтай – еліміздегі маңызды мәселелерді талқылап, шешімдер қабылдайтын алаң

Бұған дейінгі құрылтайлар Ұлытау, Түркістан, Атырау қалаларында өтті. Жуырда  кезекті Ұлттық

Құрылтай қасиетті Көкше жерінде өтті. Көкшетау – қазақ тарихында ерекше орны бар, Абылай ханның ордасы тігілген қасиетті мекен. Бұл жерде құрылтай өткізу тарихи сабақтастықты көрсетеді.

Құрылтайда сөз сөйлеген Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев ономастика саласын ретке келтіру үшін ауқымды жұмыс басталғанына, көшелер мен елді мекендерге атау беру немесе атауларды өзгерту мәселесіне келгенде жергілікті атқарушы органдар көп қателік жібергеніне, бұл ретте тіпті, жерлестік пен тамыр-таныстыққа жол берілгеніне тоқталды. Сондықтан бұл істі орталықтандыру туралы шешім қабылданғанын жеткізді.

«Нәтижесінде, бізде ономастика сала­сын­дағы жұмыстың бірыңғай әрі нақты регламенті бар. Алайда тиісті рәсімдерді өзгертіп қана қоймай, сонымен бірге, бұл жұмыспен тиянақты айналысу керек. Тарихи әділдік қағидатын қатаң ұстану қажет. Біздің көрнекті тарихи тұлғаларымыз ұлықтауға әб­ден лайық. Сөз жоқ, олардың есімін ел жадында сақтау – перзенттік парызымыз әрі жалпыұлттық болмысымызға тән қа­сиет. Бірақ ономастиканы «тарихи еңбегі» еш­қан­дай архив құжаттарымен расталмаған тұл­ғал­арды ұлықтау құралы етуге болмайды.

Тәуелсіз Қазақстанда жоғары қызмет атқарған азаматтардың өзі кеңес дәуірі­нің қайраткерлерін, соның ішінде ашар­шы­лықты ұйымдастыруға қатысы бар адам­дарды әсіре мадақтаумен айналысып жүр. Бұл – өкінішті әрі түсініксіз нәрсе. Жалпы, бұл жұмысты ретке келтіру керек. Ел тарихында айрықша рөл атқар­ған әйгілі бабаларымыздың есімі көптеген елді мекендер мен көшелерге берілген. Енді осымен тоқтайық. Өткен заман қайраткерлерінің атын ел жадында сақтау мәселесіне мейлінше салмақты көзқараспен қараған жөн. Қалалар мен көшелердің атауынан халқымыздың төл тарихы көрініс табуы қажет.

Біз әдемі жер-су атауларын және халық ішінде кең таралған дәстүрлі атауларды толық пайдаланбай жүрміз. Бірақ ауыл-ай­мақ­тардың тарихи тұрғыдан ескірген атауларын өзгерту мәселесіне мұқият қараған жөн. Бұл жерде ешқандай науқаншылдық бол­мауы керек. Халық арасында жан-жақты тү­сін­­діру жұмысын жүргізіп, тұрғын­дар­дың пі­кірін ескеру маңызды. Қазір елді ме­кендер­дің аумағы ұлғайып жатыр, қалаларда жаңа аудандар бой көтеруде. Осыған байланысты атауы қайталанатын немесе мүлдем атауы жоқ мыңдаған көше пайда болды. Бұл жағ­дай өрт сөндірушілерге, тәртіп сақшы­лары­на, жедел жәрдем мен басқа да құры­лым­­дарға қиындық туғызады. Ең алдымен осын­дай көшелердің атауын ретке келтіру қажет.

Жекеменшік нысандарға атау бергенде де жүгенсіздік болмауы керек. Кейде қала көшелерінде айтуға ыңғайсыз атауы бар тақтайшалар ілулі тұрады. Креатив деген, әрине, жақсы, бірақ қоғамдық тәртіп және әдеп нормаларын сақтау керек. Сондықтан кәсіпкерлердің де ономастика мәселесіне жауапкершілікпен қарағаны жөн.

Қазір депутаттар ономастика комиссия­сының келісімімен ғана жеке нысанды адам атымен атауға рұқсат беретін түзету­лерді қарап жатыр. Бұл – дұрыс шешім. Оно­мас­тика саласын, мемлекеттік және мекеме­лік марапаттар жүйесін жетілдіру, жасампаз­дық құндылықтарын дәріптеу, әлеуметтік кеселдерді жою, азаматтық қоғамды дамыту – мұның бәрі ауқымды идеологиялық жұмыстың ажырамас бөлігі. Сондықтан ішкі саясаттағы шаруаның бәрін жүйелейтін біртұтас тұжырымдамалық құжат керек деген пікірмен келісемін», деді Қасым-Жомарт Тоқаев.

Мемлекет басшысының көтеріп отырған мәселесі өте орынды. Ескіден қалған көше, елді – мекен атауларын ұлттық танымға жақын атаулармен ауыстыру маңызды. Бұл бастама ұлттық рухты нығайтып, тарихи жадымызды жаңғыртуға көмектеседі деп ойлаймын.

Жұмагүл Иргасымова,
Қостанай аудандық мәслихатының депутаты